Een schoolfoto uit Groningen van ongeveer 1920; niemand
lacht want een foto dat is een serieuze zaak. Twaalf leerlingen en drie
leerkrachten. Het zevende leerjaar.
Groep huppeldepup zoveel zouden we nu zeggen. Het zijn brugklassers van toen.
Ze hebben uitzicht op de openbare weg, maar daar is niks te zien. Verkeer is er immers niet en een auto is nog een godswonder of een duivelse uitvinding. Nee iedereen kijkt ernstig.
Groep huppeldepup zoveel zouden we nu zeggen. Het zijn brugklassers van toen.
Ze hebben uitzicht op de openbare weg, maar daar is niks te zien. Verkeer is er immers niet en een auto is nog een godswonder of een duivelse uitvinding. Nee iedereen kijkt ernstig.
Er staat een man op het plein achter een fotocamera op drie poten. Van hem mogen ze niet lachen, bewegen of met de ogen knipperen. Hij heeft z’n hoofd onder een doek gestopt, met hem valt niet te spotten. Vier jongens in korte broek met colbertjes en vesten en acht meisjes met grote strikken in het haar; ze hebben zich op hun paasbest aangekleed. Het meisje links was mijn moeder.
De dag van de schoolfotograaf hoorde tot de hoogtijdagen in het jaar.
Zie het
personeel van de driemanschool centraal zittend op een stoel. Aan hun
voeten de jongens die wat dom, goedmoedig en een ook tikkeltje ironisch de fotograaf in de
gaten houden.
Die onderwijzers hebben gezag en status, kortom charisma, dat is
niet mis te verstaan. Kom daar nu eens
om! Ja ja, those were the
days!
In het midden, jas, vest,
strik en hoge boord compleet met die exotische baard en strenge blik in zijn
fonkelende ogen; hoofdmeester D. (De d van donderhond).
Zijn onderwijzer rechts
heeft een vlinderdasje, dat is wellicht een artistiek kereltje. Hij is de enige
die niet naar de foto - goochelaar kijkt. Wat hij wel ziet! Misschien zijn z’n
gedachten bij die smakelijke schooljuf met haar vredige gezicht. Is dat
medaillonnetje om haar gewaagd blote hals van hem?
Maar misschien heeft
baardmans ook hier zijn gezag al laten gelden. Immers
die Juf van groep 1 t/m 3 of 4 leunt toch wel een ietsje pietsje te vertrouwelijk tegen hem
aan.
Onze romantisch starende
vlinderdasleraar zit royaal op
gepaste afstand van zijn schooldirecteur. Wellicht piekert hij in geen
velden of wegen over onmogelijke intieme relaties maar is hij met z’n kop bij
de lange staartdelingen en ingewikkelde redactiesommen die hij zijn brave en
gehoorzame kleine klasje gaat voorschotelen als dat foto gedoe afgelopen is.
Stil zitten of staan en lippen stijf op elkaar........Ik meen dat het Hoofd meester Bos heette en met die afwaskwast onder zijn neus is dat ook wel een passende naam. De fotograaf heeft ze zo neergezet met gevoel voor getalsverhouding en een symetrie.....het is geen ordeloze bende.....
Ze hebben hun zondaagse of beste kleren aan. De komst van de fotograaf is een paar dagen van te voren aangekondigd
Ach ja, zo maar wat overpeinzingen bij een klasse foto uit het begin van de vorige eeuw op een school in de buurt van Slochteren.
De klas van mijn moeder. Zij is er niet meer. Haar verhaal ken ik; over dat van de veertien anderen mag ik fantaseren. Wie van hen leeft er nog en wie heeft er onuitwisbare sporen nagelaten!
©c.u.
